موسویان:
برجام مسیری برای دستیابی به صلح و ثبات در منطقه است
به گزارش سیاسی، سید حسین موسویان، دیپلمات پیشین کشورمان در مقاله ای در نشریه رسپانسیبل استیت کرافت آمریکا اظهار داشت: سیاست جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا در مورد ˮ نه توافق با ایران و نه بحرانˮ پایدار نیست.
به گزارش سیاسی به نقل از ایسنا، متن مقاله سید حسین موسویان دیپلمات پیشین کشورمان به شرح زیر است:
درماه می ۲۰۱۸ دونالد ترامپ از برجام خارج شد و رئیس جمهور بایدن هم تا کنون نتوانسته آنرا احیا کند. دولت بایدن هنوز به یک تصمیم سیاسی برای نهایی کردن مذاکرات برجام نرسیده است چون از یک طرف می گوید برجام روی میز نیست و از سوی دیگر می گوید دیپلماسی بهترین گزینه است. این سیاست اشتباه است.
از سپتامبر ۲۰۲۲ به بعد مذاکرات هسته ای در بن بست است. شائبه استفاده تسلیحات ایرانی در جنگ اکراین توسط دولت روسیه و ناآرامی های داخلی ایران پس از مرگ مهسا امینی، تمرکز دولت های آمریکا و اروپا را نسبت به احیاء برجام تغییر داد. در ماه آگوست ۲۰۲۲، جوزپ بورل هماهنگ کننده سیاست خارجی اروپا اعلام نمود که متن احیاء برجام نهایی شده و آماده امضاء است. هرچند دولت ایران در آن مقطع آماده پذیرش متن نبود، اما تهران به تازگی برای توافق در مورد همان متن آمادگی خویش را نشان داده است.
ایران و آمریکا جزئیات تبادل زندانیان سیاسی را هم نهایی کرده اند. منتهی آمریکا از امضاء آن طفره می رود چون به باعث این توافق حدود ۷ میلیارد دلار از دارایی های بلوکه شده ایران آزاد می شود. علاوه بر آن، در صورت احیاء برجام و طبق قطعنامه ۲۲۳۱، در اکتبر سال جاری محدودیت های موشکی و پهپادی ضد ایران برداشته خواهد شد و دولت بایدن باید برای دریافت مصوبه کنگره برای رفع بخشی از تحریم ها هم اقدام نماید.
آزاد سازی پول های ایران و رفع تحریم ها ضد ایران، می تواند به ابزاری در دست جمهوری خواهان تبدیل گردد تا بایدن و دموکرات ها را مورد حملات سیاسی قرار دهند. از سوی دیگر تاخیر در توافق هسته ای هم عواقبی دارد چون ایران به این توانمندی رسیده که ظرف دو سه هفته از نقطه گریز هسته ای عبور کند.
این واقعیات، دولت بایدن را در شرایط سردرگمی قرار داده است. امکان دارد مایل به یک توافق موقت باشند تا نه بحران ایجاد شود و نه توافق کاملی برای احیاء برجام صورت گیرد. این وضعیت با سیاست "نه توافق و نه بحران" فعلی دولت بایدن تطبیق خواهد داشت.
در عین حال سه سناریو در این حوزه محتمل است:
سناریو اول: توافق موقت یا پلان ب: در این سناریو احیانا آمریکا در مقابل رفع تحریم های حداقلی، خواسته های حداکثری همچون تعلیق غنی سازی سطح بالا و کاهش ذخائر اورانیوم غنی شده ایران را خواهد داشت. بنابراین ایران قبلا توافق موقت را رد کرده است چون ابزار چانه زنی خویش را از دست خواهد داد. در سناریوی توافق موقت، واقع بینانه تر اینست که درخواست بیشتر از ایران در مقابل امتیاز بیشتر به ایران باشد. برای ایران رفع تحریم های بانکی و نفتی مهم می باشد و برای آمریکا و اروپا کاهش ذخیره و سطح غنی سازی و اجرای پروتکل الحاقی تا از صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران مطمئن باشند. در هر صورت این سناریو جواب نخواهد داد چون اولا پایدار نخواهد بود و ثانیا آمریکا هم تحریم های اساسی را در چارچوب توافق موقت برنمی دارد و بنابراین ایران هم زیر بار نمی رود.
سناریو دوم اینکه، اروپایی ها بخواهند از مکانیزم ماشه برای بازگرداندن همه تحریم های شورای امنیت سازمان ملل ضد ایران استفاده نمایند. به تازگی سه کشور اروپایی با سایر ۱۰ عضو غیر دائم شورای امنیت در مورد مکانیزم ماشه جلسه داشته اند. این سناریوی پرریسک و خطرناکی است. چون در این صورت ایران هم امکان دارد از معاهده هسته ای ان پی تی بیرون برود و هرگونه حمله نظامی، باعث تغییر همه محاسبات امنیتی ایران شده و برای بازدارندگی، بمب هسته ای هم بسازد. البته حمله نظامی به ایران عواقبی بسیار سهمگین تر از حملات آمریکا به افغانستان و عراق خواهد داشت. ضمن این که درگیری نظامی بین ایران و غرب، باعث به حاشیه رفتن جنگ اکراین خواهد شد. البته این نکته هم قابل توجه است که در شرایط فعلی روابط اروپا و ایران به صورت بی سابقه ای خراب است. ازاین رو در صورت اقدام اروپا جهت استفاده از مکانیزم ماشه، در واقع آنها آخرین میخ را بر تابوت روابط ایران و غرب خواهند کوبید.
اما سناریو سومی، وجود دارد که بهترین گزینه است و آن این که آمریکا و ایران گفت وگوهای مستقیم را آغاز، اقدامات اعتمادساز متقابل را شروع و در مورد احیاء برجام و تبادل زندانیان توافق کنند. به تازگی ایران به آژانس اجازه داده که دوربین ها را در بعضی از مکانها مجدد نصب کنند. این نوع اقدامات اعتمادساز خوب است به شرطی که آمریکا و قدرت های جهانی هم حسن نیت متقابل و متوازن انجام دهند.
در راه این روند بهتر است، گفت وگوهای منطقه ای در مورد موضوعات منطقه ای بین هشت کشور خلیج فارس هم آغاز شود. تصمیم ایران و عربستان برای بهبود روابط، یک فرصت طلایی را به وجود آورده که هشت کشور حاشیه خلیج فارس گفت وگوها برای ایجاد سیستم همکاری و امنیت جمعی در خلیج فارس را آغاز کنند. چنین همکاری هایی باعث تأمین امنیت انرژی و دریانوردی در حوزه خلیج فارس شده، روابط ایران و اعراب را بهبود می بخشد و به حل بحران های یمن، سوریه، لبنان و عراق کمک می نماید.
خانم روزماری دیکارلو معاون دبیرکل سازمان ملل گفته است: "برجام سنگ بنای عاری سازی هسته ای و نمونه ای است که نشان داده است صلح را میتوان با دیالوگ و دیپلماسی بدست آورد". بنابراین باید برجام را مسیری برای دستیابی صلح و ثبات در منطقه دانست. پنج سال پس از اشتباه استراتژیک ترامپ با خروج از برجام، بایدن نباید اجازه دهد که به خاطر توهمات و رویاهای "معامله بهتر"، برجام بعنوان جامع ترین سند تاریخ عدم اشاعه هسته ای، نابود شود و فرصت های جدید برای ایجاد نظام همکاری و امنیت در خلیج فارس بلوکه شود، نظامی که باعث صلح پایدار خواهد بود و می تواند مسیر عاری سازی منطقه از سلاح های هسته ای و کشتار جمعی را تسهیل کند.
به گزارش سیاسی به نقل از ایسنا، به تازگی برخی تحلیلگران نسبت به اینکه برجام دیگر کارآیی ندارد و بهتر است به جای برجام توافق جامع منطقه ای میان ایران و کشورهای عرب منطقه با حضور آمریکا و دیگر قدرت ها صورت گیرد، نظریاتی را ابراز کرده بودند.
منبع: سیاسی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب